Digitale Fotografie Vakantie

Patrick Kijkt

Nikon Active D lighting

Al jaren vertel ik iedere cursist hoe belangrijk het is om een perfecte belichting te maken. Iedere keer weer vertel ik: "Haal zoveel mogelijk uit je camera in plaats van uit Photoshop. Hoe beter je basisplaat is, des te minder hoef je te Photoshoppen. Dan hou je meer tijd over om te fotograferen". Eén van de zéér belangrijke hulpmiddelen daarbij is Active D Lighting (NIkon, ADL) of Dynamic range optimalisation (Sony, DRO). Contrasten van potentiële onderwerpen en dus ook foto's zijn vaak te hoog. Hoger dan bijna alle camera's aankunnen. Vanaf dat moment wordt het behelpen qua belichten en moet je er maar het beste van zien te maken.
Nikon en Sony hebben echter ADL of ODR. En dit zijn mooie hulpmiddelen om te hoge contrasten te overbruggen. Het grote probleem met te hoge contrasten in je onderwerp is vaak dat de hoge lichten uitbijten en de zwarten compleet dichtlopen. Resultaat, erg harde foto's. Deze problemen zijn echter redelijk makkelijk aan te pakken met Nikon's ADL of Sony's ODR.

Je belicht net zolang je foto tot het moment dat de hoge lichten niet meer uitbijten. In vele gevallen (bijna alle, er zijn uitzonderingen) moeten die er gewoon inzitten. Hoge lichten mogen niet uitbijten. Uitbijten is dat er geen enkel detail meer zichtbaar is in de hoge lichten. Licht trekt altijd aandacht en kan dus heel snel afleiden. Dan gaat de kijker ongewild naar andere dingen kijken dan dat je wilt dat ze kijken. En dat wil je niet.

Wanneer door middel van de belichting die je maakt je hoge lichten niet langer uitbijten worden je zwarten dus veel te zwart en te zwaar. Je hele belichting en foto wordt donkerder.Dat is niet mooi. En dat ga je bestrijden met de ADL of de ODR. Deze functies verhelderen de zwarten, maken de zwarten wat lichter, zonder aan je hoge lichten te komen. De functie werkt alleen met de zwarten. Dit kan in verschillende gradaties ingesteld worden. Op een schaal van 1 tot 5 bij Sony en van laag tot extra hoog bij Nikon. Beiden hebben één ding gemeen, ze werken perfect.

Wanneer je dit goed doet kun je op een snobistische manier aan anderen laten zien (kenners) hoe goed je bent. Een beetje kenner ziet dat de gemaakte foto een heel hoog contrast moest overbruggen. Als jij dan kan laten zien dat je dit contrast overbrugt hebt door middel van doortekend hoge lichten en doortekend schaduwen en zwarte partijen staat dat gelijk aan je visitekaartje afgeven waarop staat: "Ik ben een goede fotograaf". Dit soort resultaten op tafel en de kenner weet en ziet dat jij weet waarmee je bezig bent en weet waaraan een goede foto moet voldoen.
zonder-adl

Foto gemaakt in een Cesna vliegtuigje. Een foto met een mega hoog contrast. Buiten bijt niets meer uit. Kwestie van belichten. Binnen blijft er niets meer over in de cockpit. De piloot een zwart figuur geworden. Dat moet beter kunnen. Dit is een moment dat je kunt kiezen om Active D Lighting te gebruiken.
116A31C5-9400-478F-BFC1-E169C43C541E
Dezelfde foto met dezelfde belichting, maar dan wel met de functie Active D Lighting aan. Opeens is de piloot wel zichtbaar en niet langer een zwarte schim. Dit is wat Active D lighting kan. Ik zeg niet dat het een mooie foto is. Het is echter wel een perfect voorbeeld. Een situatie waarin je zou kunnen kiezen dat alles zichtbaar moet zijn. In dit geval binnen en buiten.
Nog een voorbeeld:
33712B96-23AC-4305-9A52-EDAE7A19CD8E
Avondfotografie tijdens een vakantie op Corsica. Dit was de best mogelijke opname zonder gebruik van Active D Lighting. Nog steeds heeft de foto last van sterke uitbijters van de maanreflectie in het water. Je kan er genoegen mee nemen, maar het hoeft niet. Er is meer mogelijk als je wel je Active D lighting gaat gebruiken. Uiteraard is de bovenstaande foto in JPEg gefotografeerd.
C7BA2E6F-BA8D-46BA-ABB9-DB2FF75F9F05
Deze foto is wel met Active D Lighting gefotografeerd. De zwarten zijn duidelijk helderder geworden. ADL werkt ook nog in het midden gebied van tinten. Dus ook die zijn wat lichter geworden. Door het gebruik van ADl kon ik nog iets donkerder fotograferen omdat ik met gemak in de camera de zwarten kan oplichten naar wens. Vandaar dat in deze foto de maanreflectie in zee niet meer uitbijt. Bovenstaande foto met gebruik van ADl is nog donkerder gefotografeerd dan de foto zonder gebruik van ADL. Niet te geloven hè? Zo krachtig is de werking van AL of bij Sony DRO. Het kan... zonder enige problemen.

Ik doceer deze techniek al jaren. Waarschijnlijk als enige. Net zoals ik ook als enige doceer dat je vooral in JPEG moet fotograferen. Ik voel me wel eens als een roepende in de woestijn omdat ik het als enige roep. maakt dat mij gek, raar of vreemd? Of soms denken mensen wel eens dat ik het doe om voor mijzelf een verkoop argument te creëren. Nee, echt niet! Ik doe het omdat ik er in geloof. Niks verkoop technieken om mijzelf als anders te profileren, ik ben anders. Beter opgeleid en misschien wel slimmer dan de rest.

Want waar ik me al jaren over verbaasde is dat het mij als enige opviel hoe waanzinnig goed deze ADL of DRO techniek werkt. Hoeveel makkelijker het je fotografie kan maken. Niemand, maar dan ook echt niemand schreef hier ook over. Al jaren hebben Nikon camera's deze techniek aan boord. En het wordt nog steeds beter. De laatste modellen zoals de D7000, D600 en de D800 kennen zelfs de mogelijkheid om ADl te combineren met contrast verlaging of verhoging. Dat geeft nog meer mogelijkheden. Als je dan nog geen goede foto kunt maken? Dan ben je in mijn terminologie een koekenbakker.

Via een cursist kon ik deze week de laatste Focus inzien. En wat schetste mijn verbazing? Er stond een artikel in over Active D lighting!!! Hoe is het mogelijk na 5 jaar. Eindelijk wordt er iemand wakker. Het heeft even geduurd... maar daar is het dan.
5FCB950E-8022-43AD-9C28-18528B0E116C

Een rubriek die maandelijks aandacht besteed aan innovaties. Nou die innovatie van Nikon die ADL heet bestaat al 5 jaar. En om er nu dan een keer aandacht aan te gaan besteden als zijnde een innovatie??? Focus heeft jarenlang over het hoofd gezien in haar cameratests. Slecht, als je een consument middels tests wilt uitleggen welke camera's goed zijn en welke niet. Geen enkele Nikon of Sony camera is er op beoordeeld. Eigenlijk moet Focus een rectificatie plaatsen met :" Sorry, dat we jarenlang niet goed getest hebben en u dus verkeerd voorgelicht hebben. In de persoon van Ger Meesters die het stuk heeft geschreven is hopelijk nu een nieuw tijdperk van testen aangebroken binnen de redactie van Focus.

En ik snap wel waarom er jarenlang niet goed getest is. Gewoon omdat de testers van dit soort bladen en websites allemaal in RAW fotograferen en zodoende nooit achter bestaan van ADLof DRO zijn gekomen. Ze doen het later wel in de nabewerking. Maar als iets in de nabewerking gebeurd heeft het niet meer zo veel met de eigenschappen of kwaliteiten van een camera te maken. Dan zegt het meer over de Photoshop kwaliteiten van iemand.

En nog een belangrijke les; nabewerking levert altijd kwaliteitsverlies op. Hoe beter je de foto schiet, des te minder hoef je na te bewerken en verlies je ook geen kwaliteit. Nabewerking staat gelijk aan kwaliteit wegooien. Ik durf te stellen dat een goed geschoten JPEG zonder nabewerking of een heel klein beetje nabewerking beter is dan een redelijk geschoten RAW foto.

Hoe dan ook, eigenlijk is het te gek voor woorden. Dit soort bladen testen camera's terwijl ze de ingebouwde technieken niet eens snapten of kenden. En 5 jaar later komt er eindelijk iemand achter dat het het wel degelijk iets toevoegt.

JPEG fotografie met gebruik van ADL, eventueel in combinatie met een contrast aanpassing ( hangt ervan af welke camera je hebt) kun je foto's maken die in RAW in de verste verte niet eens mogelijk zijn. En de verstokte RAW fotograaf zal uiteraard dit ontkennen, maar dat maakt niet uit. Vooruitgang begint met openstaan voor nieuwe ontwikkelingen. Sta je niet open voor ontwikkelingen en mogelijkheden dan word je al snel een fotograaf waarvan er 1000 in een dozijn passen.

Hulde aan Ger Meesters die dit nu namens Focus eindelijk wel opgepakt heeft. Nu staan we met ons tweeën in de woestijn te roepen. Dat maakt de situatie toch anders.

Wie weet gaan de fotografie bladen ooit weer eens doen waar ze goed in waren. Goed testen en niet oppervlakkig. En ondertussen kopen jullie als het even kan een camera waar ADL of DRO inzit. Het maakt het fotograferen zoveel makkelijker en ook mooier. En laat de RAW fotografen maar lekker aanmodderen. Ik wil het ze wel leren, maar dan moet ze er wel voor openstaan.