Yousouf Karsh
19/10/16 20:12 Filed in: Fotografen kijken
Yousoef Karsh (1908 - 2002) was één van de grootste portret fotografen uit de twintigste eeuw. Geboren in Mardin als Armeniër in het het voormalig Ottomaanse rijk, tegenwoordig Turkije. Juist door dat laatste een niet echt veilig gebied voor Armeniërs en daarom verhuiste zijn familie hem naar zijn oom in Canada.
Een groot fotograaf omdat hij zo vakkundig was met licht. Studiolicht wel te verstaan. Een stuk kunde en kennis die velen tegenwoordig niet meer beheersen. Karsh wel en daarom vallen zijn foto's, hou oud ook, nu in 2016 nog veel meer op dan dat ze destijds deden. Ze zijn nog unieker geworden, niet omdat er veel bekende mensen opstaan, maar wel omdat er nog maar weinig fotografen zijn die hun studiolicht goed beheersen en weten waarom ze een lamp wel of niet ergens moeten neerzetten. Karsh beheerste het volledig en dat maakt hem 24 jaar na zijn pensioen nog unieker. Zo snel kan het gaan.
Bovenstaande foto van Winston Churchill is misschien wel zijn bekendste portret foto. Karsh haalde een truc uit met Churchill door net voor het maken van de foto, Churchill zijn halve sigaar af te pakken en niet meteen terug te geven. Churchill raakte geïrriteerd en begon boos te kijken. Precies op dat moment drukte Karsh de sluiterknop in en pats, de bekendste foto van zijn oeuvre was gemaakt. Churchill staat er op als een soort bullebak, bulldog, wat ook zijn bijnaam was. Zo doe je dat!
Einstein, we kennen hem allemaal van naam. Een prachtige foto van een mooie man. Bedenk dat in 1948 ten tijde van de bovenstaande opname, films en objectieven nog niet zo goed waren als tegenwoordig. Licht kon ook niet zo zacht gemaakt worden zoals we tegenwoordig doen met softboxen. Kijk nog eens goed naar de foto en zie dat de lange kant, de kant van het gezicht waar je heet meest van ziet in de schaduw zit. Daardoor moet je meer naar de lichter delen van het portret kijken , bij de ogen, en zo dwing je een kijker om te kijken naar het gene wat het belangrijkst is. Het gezicht, de ogen. Dat doe je met licht plaatsen. Er staat een lampje heel zachtjes te branden (A licht) voor het gezicht van Einstein. Van rechts achter komt er een (BC Licht) een relatief sterk effect licht om Einstein een beetje los te krijgen van de achtergrond en om het specifiek gezicht van Einstein nog mooier te laten zien ( lees tussen de regels door wallen en rimpels).
Jacques Cousteau gefotografeerd in 1972. Je ziet dat films en objectieven alweer beter zijn geworden. Zwart is zwarter geworden en de contrasten kunnen makkelijker en beter overbrugd worden door beter papier om op af te drukken. Daarom is deze foto van diepzeeduiker en oceaan wetenschapper Cousteau een stevig portret geworden. Cousteau had een ferme neus en die laat Karsh ook duidelijk zien.
Zoals ik aan al mijn cursisten leer, licht richt je nooit op oren, maar altijd op het gezicht. De ogen. Oren zijn immers geen gezicht. Hier een portret van de Ierse toneelschrijver en dichter George Bernard Shaw. Wat een waanzinnig gave foto. Karsh laat zien wat hij wil laten zien en doet dat vervolgens ook. Kijk eens hoe mooi de rand van de stoel ook verlicht is. Dat is geen toeval, dat is spelen met licht. Het feit hoe je licht neerzet. En afhankelijk van hoe je het plaatst komt er wel of niet een mooi randje op de stoel tevoorschijn. Karsh was een meester met licht. Geduldig zoekende naar de mooiste licht opstelling. Afhankelijk van wie hij op dat moment ging fotograferen. George Bernard Shaw staat er ook prachtig op. Subliem. Het is heel wat anders dan wat de meeste portret fotografen tegenwoordig doen. Ze kennen of beheersen vaak maar één licht opstelling en dat is dan vervolgens het gene waar ze het hun hele carrière mee moeten doen. En dat ene wordt dan vaak ook nog omgedoopt tot een stijl. Karsh kende vele licht opstellingen en toch heeft ook hij een stijl. Daarom laat ik ook hele verschillende foto's zien. Het is zelden het zelfde, altijd anders en toch herken je de hand van de meester Karsh erin. Omdat zijn licht eigenlijk altijd goed staat.
Prinses Grace van Monaco. Een A-licht recht op haar gezicht en één lamp op de achtergrond om de achtergrond wat lichter te houden. Dan hangt er nog één lamp recht boven prinses Grace om iets meer doortekening in het haar te krijgen of te behouden. Weer een andere licht opstelling. Zo hoort het. En ja, alweer zit de lange kant in de schaduw. Mijn cursisten die dit lezen weten wel wat ik bedoel. Nee, het is geen toeval. Ik had toch beloofd destijds dat ik je écht zou leren fotograferen. Fotograferen als een Yousuf Karsh of zoals Rembrandt schilderde is niet echt een straf hoor. Ze zijn er groot mee geworden. Maar bedenk altijd wel, ieder persoon en iedere situatie is anders.
Kunstenaar Pablo Picasso. Karsh wil twee dingen tegelijk laten zien. Picasso zelf en één van zijn kunstwerken. Daarvoor zijn twee lampen nodig er zijn namelijk twee onderwerpen. Eén van vrij hoog op Picasso zelf. Het kan net aan zo hoog als het licht staat anders waren de ogen van Picasso donker geworden omdat het licht te hoog had gestaan. Maar dit kan dus precies wel. Hij bereikt hier ook mee, dat de kenmerkend wallen van Picasso extra goed zichtbaar worden. De vaas van Picasso kent een zelfde soort hoog geplaatst A licht. Karsh doet dus zijn best om het te doen te laten lijken alsof dit met één lamp is gefotografeerd. Het waren er echter twee. Wanneer je beide aan de zelfde kant plaatst dan kun je het doen laten lijken alsof er slechts één licht aanwezig was. Net zoals op de gehele wereld. Er is immers ook maar één zon. Dus ook maar één schaduw.
En ook de man is zoals eerder geschreven gefotografeerd door Karsh. Die foto's zijn echter lastig te vinden. Hier een foto afkomstig uit een reportage gemaakt voor Ford Canada. Hier zijn heel veel verschillende lampen gebruikt. Ik tel er sowieso al acht, maar misschien mis ik er nog één. Het is dat de foto in zwart wit is, anders zou het mij ook erg sterk doen laten denken aan veel fotografie werk van Erwin Olaf. Dat is echter wel altijd in kleur. En zo beïnvloeden wel elkaar. Rembrandt, Yousuf Karsh, Olaf heeft er volgens mij ook heel veel naar gekeken en is ook goed met licht en ja ik doe het ook en doceer het ook.
Mooi licht maakt mooie foto's. Yousuf Karsh heeft ongeveer 11.000 bekende mensen gefotografeerd. Een vaste uitspraak destijds was als je gefotografeerd ging worden door Karsh : " To be Karshed" Het was een begrip en garantie voor een mooi portret met mooi licht. Altijd. Kortom een vakman die met recht als één van de belangrijkste fotograferen van de twintigste eeuw mag worden genoemd.
Nu nog een kleine toegift.
Vrouw met hond en alweer de lange kant in de schaduw.
Woody Allan
Eisenhower
Martin Luther King
Bovenstaande foto van Winston Churchill is misschien wel zijn bekendste portret foto. Karsh haalde een truc uit met Churchill door net voor het maken van de foto, Churchill zijn halve sigaar af te pakken en niet meteen terug te geven. Churchill raakte geïrriteerd en begon boos te kijken. Precies op dat moment drukte Karsh de sluiterknop in en pats, de bekendste foto van zijn oeuvre was gemaakt. Churchill staat er op als een soort bullebak, bulldog, wat ook zijn bijnaam was. Zo doe je dat!
Einstein, we kennen hem allemaal van naam. Een prachtige foto van een mooie man. Bedenk dat in 1948 ten tijde van de bovenstaande opname, films en objectieven nog niet zo goed waren als tegenwoordig. Licht kon ook niet zo zacht gemaakt worden zoals we tegenwoordig doen met softboxen. Kijk nog eens goed naar de foto en zie dat de lange kant, de kant van het gezicht waar je heet meest van ziet in de schaduw zit. Daardoor moet je meer naar de lichter delen van het portret kijken , bij de ogen, en zo dwing je een kijker om te kijken naar het gene wat het belangrijkst is. Het gezicht, de ogen. Dat doe je met licht plaatsen. Er staat een lampje heel zachtjes te branden (A licht) voor het gezicht van Einstein. Van rechts achter komt er een (BC Licht) een relatief sterk effect licht om Einstein een beetje los te krijgen van de achtergrond en om het specifiek gezicht van Einstein nog mooier te laten zien ( lees tussen de regels door wallen en rimpels).
Jacques Cousteau gefotografeerd in 1972. Je ziet dat films en objectieven alweer beter zijn geworden. Zwart is zwarter geworden en de contrasten kunnen makkelijker en beter overbrugd worden door beter papier om op af te drukken. Daarom is deze foto van diepzeeduiker en oceaan wetenschapper Cousteau een stevig portret geworden. Cousteau had een ferme neus en die laat Karsh ook duidelijk zien.
Zoals ik aan al mijn cursisten leer, licht richt je nooit op oren, maar altijd op het gezicht. De ogen. Oren zijn immers geen gezicht. Hier een portret van de Ierse toneelschrijver en dichter George Bernard Shaw. Wat een waanzinnig gave foto. Karsh laat zien wat hij wil laten zien en doet dat vervolgens ook. Kijk eens hoe mooi de rand van de stoel ook verlicht is. Dat is geen toeval, dat is spelen met licht. Het feit hoe je licht neerzet. En afhankelijk van hoe je het plaatst komt er wel of niet een mooi randje op de stoel tevoorschijn. Karsh was een meester met licht. Geduldig zoekende naar de mooiste licht opstelling. Afhankelijk van wie hij op dat moment ging fotograferen. George Bernard Shaw staat er ook prachtig op. Subliem. Het is heel wat anders dan wat de meeste portret fotografen tegenwoordig doen. Ze kennen of beheersen vaak maar één licht opstelling en dat is dan vervolgens het gene waar ze het hun hele carrière mee moeten doen. En dat ene wordt dan vaak ook nog omgedoopt tot een stijl. Karsh kende vele licht opstellingen en toch heeft ook hij een stijl. Daarom laat ik ook hele verschillende foto's zien. Het is zelden het zelfde, altijd anders en toch herken je de hand van de meester Karsh erin. Omdat zijn licht eigenlijk altijd goed staat.
Prinses Grace van Monaco. Een A-licht recht op haar gezicht en één lamp op de achtergrond om de achtergrond wat lichter te houden. Dan hangt er nog één lamp recht boven prinses Grace om iets meer doortekening in het haar te krijgen of te behouden. Weer een andere licht opstelling. Zo hoort het. En ja, alweer zit de lange kant in de schaduw. Mijn cursisten die dit lezen weten wel wat ik bedoel. Nee, het is geen toeval. Ik had toch beloofd destijds dat ik je écht zou leren fotograferen. Fotograferen als een Yousuf Karsh of zoals Rembrandt schilderde is niet echt een straf hoor. Ze zijn er groot mee geworden. Maar bedenk altijd wel, ieder persoon en iedere situatie is anders.
Kunstenaar Pablo Picasso. Karsh wil twee dingen tegelijk laten zien. Picasso zelf en één van zijn kunstwerken. Daarvoor zijn twee lampen nodig er zijn namelijk twee onderwerpen. Eén van vrij hoog op Picasso zelf. Het kan net aan zo hoog als het licht staat anders waren de ogen van Picasso donker geworden omdat het licht te hoog had gestaan. Maar dit kan dus precies wel. Hij bereikt hier ook mee, dat de kenmerkend wallen van Picasso extra goed zichtbaar worden. De vaas van Picasso kent een zelfde soort hoog geplaatst A licht. Karsh doet dus zijn best om het te doen te laten lijken alsof dit met één lamp is gefotografeerd. Het waren er echter twee. Wanneer je beide aan de zelfde kant plaatst dan kun je het doen laten lijken alsof er slechts één licht aanwezig was. Net zoals op de gehele wereld. Er is immers ook maar één zon. Dus ook maar één schaduw.
En ook de man is zoals eerder geschreven gefotografeerd door Karsh. Die foto's zijn echter lastig te vinden. Hier een foto afkomstig uit een reportage gemaakt voor Ford Canada. Hier zijn heel veel verschillende lampen gebruikt. Ik tel er sowieso al acht, maar misschien mis ik er nog één. Het is dat de foto in zwart wit is, anders zou het mij ook erg sterk doen laten denken aan veel fotografie werk van Erwin Olaf. Dat is echter wel altijd in kleur. En zo beïnvloeden wel elkaar. Rembrandt, Yousuf Karsh, Olaf heeft er volgens mij ook heel veel naar gekeken en is ook goed met licht en ja ik doe het ook en doceer het ook.
Mooi licht maakt mooie foto's. Yousuf Karsh heeft ongeveer 11.000 bekende mensen gefotografeerd. Een vaste uitspraak destijds was als je gefotografeerd ging worden door Karsh : " To be Karshed" Het was een begrip en garantie voor een mooi portret met mooi licht. Altijd. Kortom een vakman die met recht als één van de belangrijkste fotograferen van de twintigste eeuw mag worden genoemd.
Nu nog een kleine toegift.
Vrouw met hond en alweer de lange kant in de schaduw.
Woody Allan
Eisenhower
Martin Luther King