Meesterlijke tranen
De muren zijn donkerder dan gemiddeld grijs en en er hangen drie schilderijen die van de muren af lijken te knallen. Zaal 1 met driemaal een zelfportret van Rembrandt. Nog nooit ben ik zo hard door schoonheid getroffen. Ik word als het ware door de drie zelfportretten bij de keel gegrepen. Ik hoef niet naar adem te snakken, dat niet, maar benauwd krijg ik het wel. Ik voel mijn ogen warm worden en ja hoor…. daar lopen ze over mijn wangen. De tranen waartegen ik heel even heb lopen vechten zijn niet meer tegen te houden. Want wat ik zie voor mij is zo ontzettend mooi. Zo kleurrijk, zo echt en het heeft zo enorm veel vakmanschap in zich. Kennis, kunde, vakmanschap en talent, alles komt tezamen.
De tranen rollen zachtjes over mijn wangen. Babs ziet het en vraagt wat er aan de hand is. Dat had ze beter niet kunnen doen, want dan moet ik gaan praten en dat kan ik niet als ik sta te huilen. Huilen is misschien een groot woord, maar de tranen rollen wel over mijn wangen. Emotie en ontroering bij het zien van zoveel schoonheid. Het is in ieder geval voor de eerste keer in mijn leven dat deze emotie bij mij wordt opgeroepen op deze manier. Ik schaam me een beetje, maar bedenk ook tegelijkertijd, waarom eigenlijk? Doordat ik Babs nog steeds een antwoord moet gaan geven valt het des te meer op dat ik even niet zo lekker in mijn vel zit. Of juist wel… het is maar net hoe je het ziet. Stamelend zeg ik iets van…. uh…. het is zo mooi. Eigenlijk is dat een understatement. Het is veel meer dan mooi. Het is meesterlijk, geniaal en…..
De man die ik al tien jaar doceer hangt recht voor mij en kijkt mij recht in de ogen. We kijken elkaar aan. Ik ken hem wel, hij mij niet. Als hij toch eens zou weten dat ik naar mijn weten de enige ben die zijn licht en schaduw gebruik in een verklaarbare lesvorm heeft gegoten? Zou Rembrandt dan blij zijn? Ik verbeeld me van wel. Hij gaf ook altijd al zijn kennis door aan zijn leerlingen.
Nu ga ik ga mijzelf absoluut niet met Rembrandt vergelijken, ik zou niet durven, maar we zijn wel vakbroeders. Partners in crime voor wat betreft licht en schaduw. Hij wist het, ik heb het geleerd en leer het nu aan anderen. In dat opzicht, en enkele andere redenen ben ik ook wel uniek. Niemand anders doet wat ik doe. In ieder geval niet op deze en mijn manier. Nee, zijn niveau haal ik niet, hij was misschien nog wel eigenwijzer dan dat ik ben, nog gedrevener, nog meer zijn eigen weg gaande en vooral talentvoller.
Ik ben slechts het doorgeefluik van zijn kennis voor wat betreft het gebruik van schaduw en licht. Een vergeten kennis die gelijk staat aan één van de essentiële basisfouten van het menselijke ras. De kunst om te vergeten wat we al wisten! Ja, denk daar maar even over na.
Ik doceer wat Rembrandt 350 jaar geleden al deed. Ik help de kennis levende te houden anders is het straks weg en definitief vergeten. Dat mag nooit gebeuren. Er hangen wel schilderijen in musea, maar het is ook handig als iemand kan verklaren welke gedachtengang erachter zat tijdens het vervaardigen ervan. Waarom het gemaakt is zoals het gemaakt is. Naar mijn bescheiden mening is Rembrandt de basis voor iedere fotograaf die meer dan goed wil worden. Effectief gebruik van schaduw en licht.
De meester met een uitzonderlijk mooie presentatie gecreëerd door het Rijksmuseum.
Wij gaan naar musea toe in het weekend, verbazen ons over zoveel schoonheid en kunde roepen oh en ah om te eindigen met “oh wat mooi”. Vervolgens gaan we en masse weer naar buiten, pakken weer eens de camera uit de kast en vergeten alles wat ze nu juist zo mooi vonden aan de schilderijen van Rembrandt. Het mooie licht? Nee dat bedoel ik niet. Het hoekje van Rembrandt? Nee, ook dat niet, dat wordt alleen maar gehanteerd door mensen die wel willen maar niet weten wat de essentie is van Rembrandts schaduw/licht techniek. Met een Rembrandt driehoekje creëren ben je er nog lang niet. Om toch een klein tipje van de sluier te lichten, het zijn de schaduwen die licht mooi maken. Licht is voor iedereen hetzelfde. Pas als je schaduwen hebt kan licht mooi worden. Zonder schaduwen kan licht nooit mooi zijn. Dat is de essentie van licht en schaduwen. Licht wordt echt pas mooi als er schaduwen zijn. En wat deed Rembrandt? Precies!
Mijn tranen heb ik inmiddels onder controle. Het is niet echt leuk om met vochtige wangen tussen honderden mensen te lopen door het Rijksmuseum heen. Ik heb toch ook wel laste van enige schaamte moet ik bekennen. Dat je als enige van alle aanwezigen tranen krijgt bij het bekijken van Rembrandt’s schilderijen…. Niet fijn, maar het gebeurde wel en achteraf schaam ik mij er niets voor. Nog nooit, maar dan ook echt nooit, ben ik zo gegrepen door schoonheid. Een klap in mijn gezicht was het. Een klap die 350 jaar geleden is uitgedeeld. En opeens voelde ik hem, ook al had ik de schilderijen wel eens eerder gezien. Maar nu pas kwam alles bij elkaar. Tranen van zoveel schoonheid en kunde, inspiratie, gedrevenheid en vooral… de man deed alleen maar waar hij in geloofde. En ja, daar herken ik veel in.
Jij moet dus ook nog op redelijk korte termijn het Rijksmuseum gaan bezoeken. Deze unieke tentoonstelling moet je gezien hebben. Ook als je verder wilt komen als fotograaf. Of juist als je verder wilt komen als fotograaf. Er is geen excuus om niet te gaan. Ik kwam er voor uit Frankrijk. Ga hem maar naapen, doe het maar. Dan ben je direct al beter of noem het opvallender dan 90% van alle andere fotografen waar ook ter wereld. Door correct gebruik van schaduw en licht. Dat is het grote geheim. En wie weet wordt je net zo geraakt als ik. Hoeft niet hoor, beetje minder mag ook.
De tentoonstelling Late Rembrandt gaat nog door tot 17 mei 2015.
De Joodse bruid, één van de meest liefdevolle schilderijen die ik ooit gezien heb. Hier op een website komt het niet echt over. Hoe goed ik ook geprobeerd heb om het schilderij zo dichtbij mogelijk af te beelden zoals ik het gezien heb, dit is slechts een zwakke afspiegeling van de werkelijkheid. Daarvoor moet je gewoon dit schilderij zelf gaan bewonderen. Veel groter is het in het echt en dan ook nog veel indrukwekkender.