Joris is een een cursist van mij. Een jaar geleden bij kwam hij zich bij mij bijspijkeren terwijl hij ook lessen volgt bij de Amsterdamse Fotovakschool. Dus niet alleen een cursist van mij maar ook van zijn andere leraren. Joris wilde meer met zijn fotografie, veel meer, en had toen al een onderbuikgevoel dat er meer moest zijn dat dat hij op de fotovakschool te horen kreeg. Joris koos daarom als een soort extraatje hij voor een snelle en extra pittige cursus bij mij. In slechts vijf dagen heel veel meer willen leren. Dat ging goed ook al had ik wel mijn twijfels of ik hem wel echt had kunnen overtuigen. Het is namelijk nogal wat als je na bijna twee jaar studie aan de fotovakschool te horen krijgt dat je heel veel niet goed doet. Dat kan pijnlijk zijn en in ieder geval niet leuk. Joris heeft zich echter door ontwikkelt en dat blijkt uit zijn onderstaande bericht op een Facebook pagina.

Het bericht, achternamen even doorgehaald i.v.m. privacy

Doordat Joris dit zo schrijft geeft mij aan dat hij mijn lessen beter heeft begrepen dan ik gedacht had. Het was namelijk heel veel om allemaal binnen 5 dagen te leren. Niet eindeloos praten over concept denken, maar gewoon écht leren fotograferen. Je camera beheersen en daarmee dus ook de foto’s die er vanaf komen, maar eerst even een stapje terug.

RAW fotografen hebben de vreemde eigenschap niets te doen aan/met hun witbalans. Dat hoeft namelijk niet volgens hen. Graden Kelvin? Onzin! Dat doe je gewoon thuis lekker achter de PC. Waarom zou je moeilijk doen? Hoe je het wel of niet doet, je moet wel iets aan de witbalans. Je kunt het niet zomaar zo laten, zeker niet in RAW. En zo te zien gebeurt het bij de leraar van Joris dus nooit. In geen enkele fase. Dat een leraar aan een fotografie opleiding vaak niet goed kan fotograferen is niet nieuw. Maar wat als die fotografie leraar ook niet kan Photoshoppen, wat blijft er dan nog over om les in te geven? Koekenbakken, moppen tappen, of lekker concept denken?

Ja inderdaad, je mag nooit meer raden. Dan ga je inderdaad vier jaar praten over concept denken. Want wat moet je de klas anders vertellen of mee boeien? Veel praten over de zin en betekenis van dingen, hoe voel je je, wat wil je er mee zeggen, maar je leert niet om mooi te gaan fotograferen. En sowieso omdat het om het concept gaat is de uitvoering van ondergeschikt belang. Het gaat immers om het idee.

Maar met met een leerling als Joris die wel eens zijn licht heeft opgestoken elders staat de leraar zwaar voor schut in zijn eigen klas. Heb je dan helemaal geen vak eer of verantwoordelijkheid gevoel vraag ik me af? Die leraar moet zelf toch ook weten dat hij eigenlijk niets meer dan een koekenbakker is? En hoe zou hij dat doen met betrekking tot zijn eigen moreel?

Dezelfde roept vanaf dag 1 terwijl de eerste leerling met zijn rechtervoet nog niet eens de drempel van het klaslokaal is binnengelopen dat ze vanaf nu in RAW file formaat moeten gaan fotograferen. Zo gaat dat nu eenmaal op fotografie opleidingen. Waarom? Omdat iedereen dat zo doet en de leraar zelf ook een product is van degene van wie hij lees heeft gehad in het verleden. En die wist het ook niet. Vandaar dat hij nu hetzelfde staat te doceren. Niets…..!

En vanaf dag 1 op school gaat de witbalans automatisch ook al op de volledige automaat stand. Want de leraar weet immers dat je veel beter alles achteraf kan doen middels beeldbewerkingen. En dan graag op diafragma voorkeuze fotograferen en als het een keer nodig is een heel klein beetje de belichting aanpassen, maar nooit veel want de uiteindelijke sfeer maak je toch achter de PC. Een keer lekker drie en halve stop over of onderbelichten omdat het dan zo’n mooi sfeerriek beeld wordt? Of een andere truc? Hoezo?

Ik leg het nog een keer gedeeltelijk uit. En mijn kennis is geen wishful thinking of een gedachtengang bij mij:” laat ik het eens lekker anders doen dan de rest want dan kan ik me daarmee onderscheiden”, nee het levert mooiere foto’s op met directe controle over het eindresultaat en sfeer die je wenst neer te zetten. En met dat laatste onderscheid ik mij wel. Niemand doet het

In principe is RAW 100% van wat je camera kan en JPG slechts 90-95%. Groter is het verschil niet, 5 tot 10 procent en dat is het dan. En of je dit wel/niet gelooft, het maakt mij niet uit. Geloof kan ik je niet geven, wel kennis. En dan komen we uit bij de bottleneck van Joris zijn leraar en met hem nog vele anderen. De leraar die nog nooit echt met JPG gefotografeerd heeft en dus ook niet in RAW, heeft zijn hele leven nog nooit fotografisch het onderste uit de kan gehaald. En die man/vrouw geeft les? Bij beiden file formaten moet je echt tot het gaatje gaan zoals een wielrenner die dag en nacht traint om alles uit zijn carriere te halen of de kok altijd probeert lekkerste gerecht van wereld probeert maken, de zangers die de hoogste noot wil halen of mijn dochter die liever een 10 dan een 9 heeft voor een repetitie.

En dat geldt gek genoeg niet voor bijna alle fotografie leraren. De koekenbakker eersteklas neemt vrijwillig genoegen met met minder dan goed denkende dat RAW perfecte foto’s oplevert. Maar als je niet doet wat je moet doen dan haal je de norm goed niet eens. Nog nooit heeft hij actief gewerkt met contrast, belichting, witbalans active d lighting of DRO of verzadiging gewerkt. Laat staan de combinatie van contrast en active D lighting. Een combi waarmee je in je camera kan toveren. Dan nog een toefje graden Kelvin veranderen, beetje belichting aanpassen tot het naar wens is en klaar is Kees. Zo simpel is het. Joep (een andere) afgestudeerde cursist van mij (dus met diploma Fotovakschool) had er geen idee van dat bovenstaande technieken gebruikt en aangepast konden worden en voor verfraaiing van een foto konden zorgen.

RAW is alleen voor de hele echte specialisten zoals ik (lees ouwe fotograaf). Als je echt heel erg ver bent met fotografie, alles weet, kent en beheerst ( alleen bij traditioneel opgeleide en dus oudere fotografen terug te vinden). Dan pas ben je in staat om die laatste 5-10% verschil tussen JPG en RAW eruit te halen. En dan nog is de vraag of de neutrale kijker het zal zien. En ik? Ik fotografeer nog steeds alles in JPG. Niet omdat ik RAW niet aankan, maar ik heb het niet nodig. Ik ben tevreden met 90-95%. Meer dan tevreden zelfs. Goed is voor mij goed genoeg. Perfectie bestaat niet. Zie eerst maar 100% van de tijd dat je fotografeert 90 tot 95 % van de kwaliteit uit je camera te halen. Als je dat kan ben je klaar voor RAW en niet eerder. En ik fotografeer nog steeds met JPG. JPG is goed genoeg. Ook al kan het nog 5 of maximaal 10% beter. Wat je bij mij ziet is echt en komt zo uit de camera rollen. Dus mag ik zeggen dat ik een fotograaf ben. En daarom mag ik lesgeven. Een leraar moet een meester zijn. In de letterlijk betekenis van het woord. Meester! En de meester zegt dat 90-95% goed en dat gedurende de gehele tijd dat je aan het fotograferen bent goed genoeg is. Soms is goed beter dan perfect. Oeps…. Ik schreef net per ongeluk…. Soms is goed beter dan RAW. Ja is wel waar eigenlijk. Je leert in ieder wel fotograferen.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over hoe 300 lesuren zich verhouden tot 35 uur.